محمد حسن نجمی
حامیان دولت حملاتشان را روی دور تند گذاشتهاند؛ دیگر کسی از گزند حملات آنها در امان نیست؛ حتی اگر رئیس قوه قضاییه باشد. همه را از دم تیغ تیز هجمه میگذرانند. غلامحسین محسنی اژهای باشد یا علیاکبر ولایتی؛ برایشان فرقی ندارد همین که در جهت آنها نباشند جواز حمله را کفایت میکند. به قولی وقتی با محسنی اژهای و ولایتی چنین کنند تکلیف محمد خاتمی و حسن روحانی و بقیه روشن است! هر بهانهای که دستشان بیاید کافی است تا آتششان را بر آن فرد بریزند.
وقتی یک دولت دستاورد خاصی که ندارد هیچ، در تامین امنیت بازار و اقتصاد و نیازهای اولیه برای شهروندانش در میماند، بهترین دفاع برای حامیانش حمله به هر فرد و جریانی است که با آن گعدههای حامی همسو نباشد؛ دیگر مخالفت که سر جای خود دارد. حالا اگر این وضعیت نزدیک به انتخابات هم باشد که نور علی نور میشود و برای نباختن قافیه، باید حملات روی دور تند برود. این استدلال انتخاباتی برای حمله به مجلس قابل درک است؛ اما مشخص نیست حامیان دولت از چه بابت «زدن» رئیس قوه قضاییه را نیازی مبرم میبینند که این خط رسانهای را مدتی است، پی گرفتهاند. شاید افق نگاه آنها فراتر از انتخابات پیشرو و بعد از آن باشد؛ شاید نگاه آنها هم به داخل مجلس خبرگان رهبری و بیرون از آن باشد. با این حال گذر زمان بهترین جوابها را برای این سوالها در جیب دارد و کمکم مشخص میشود.
دور جدید ماجرا از آنجا شروع شد که توماج صالحی خواننده رپ که بیش از یک سال در بازداشت به سر میبرد، چند روز پیش سرانجام آزاد شد که البته کمتر از یک هفته پس از آزادیاش دوباره بازداشت شد. او ویدئویی پس از آزادیاش منتشر کرد و در آن از وضعیت خود در دوران بازداشت گفت. بخشهایی از گفتههای توماج صالحی در این ویدئو مربوط به بازپرس پرونده میشد.
این اظهارات موجب تنش میان رسانه قوه قضاییه و وبسایت حامی دولت شد و رجانیوز با استناد به سخنان توماج صالحی، از قوه قضاییه در قبال پرونده او انتقاد کرد و به این قوه حمله کرد. البته که انتقاد رجانیوز از عملکرد قوه قضاییه در پرونده توماج صالحی، معطوف به نقد بازداشت طولانی مدت او یا مواردی از این قبیل نبود بلکه بیشتر در نقد عدم سختگیری بیشتر بوده است.
وبسایت رجانیوز نزدیک به جبهه پایداری و از هواداران سفت و سخت دولت رئیسی، با انتشار بخش مدنظرش از ویدئوی توماج صالحی، به قوه قضاییه حمله کرد و نوشت: «هر دم از این باغ بری میرسد؛ وقتی بازپرس قوه قضاییه برای توماج صالحی کارسازی میکند». همین دو خط باعث شد تا مدیرعامل خبرگزاری قوه قضاییه، «میزان»، دست به کیبورد شود و به تندی رجانیوز را مورد انتقاد قرار دهد.
مهدی کشتدار، مدیر عامل خبرگزاری میزان در واکنش به رجانیوز که عملکرد قوه قضاییه در پرونده توماج صالحی را مورد هجمه قرار داده بود، در توییتی نوشت: «وقت حمله به قوه قضاییه که میشود محفل رجانیوز به صحبتهای فردی مثل توماج صالحی استناد و آن را تایید میکند، اما وقتی کسی در مورد گعده فکری رجانیوز صحبت میکند باید برخورد قضایی و بگیر و ببند راه انداخت. استاندارد دوگانه همیشه مذموم است». مدیرعامل میزان برای این توییتاش تیتر «عاقبت همآغوشی رجانیوز و توماج» را انتخاب کرده بود.
توییت مدیرعامل میزان از سوی رجانیوز بیپاسخ نماند؛ البته نه بصورت مستقیم که با یک حمله زیرپوستی به محسنی اژهای.
یکی دو روز بعد از این ماجرا، رجانیوز یک خبر درباره حضور سران سه قوه در دانشگاهها به مناسبت روز دانشجو منتشر کرد. نحوه تنظیم این خبر به گونهای بود که رئیسی یک چهره همیشه حاضر در بین دانشجویان معرفی شده بود.
رجانیوز در متن خبر خود نوشت که «آیتالله رئیسی، رئیسجمهور همچون سالهای گذشته، در روز دانشجو در یکی از دانشگاههای مطرح کشور حاضر میشود».
این وبسایت تندرو در ادامه آورده که «باوجود اینکه هنوز حضور رئیسجمهور در هیچ دانشگاهی نهایی نشده است اما بنابر کسب اطلاع خبرنگار فرهنگی رجانیوز دانشگاه شهید بهشتی گزینه اصلی برای حضور آیتالله رئیسی بنظر میرسد.»
در ادامه با رسیدن نوبت به معرفی مقصد رئیس قوه قضاییه در روز دانشجو، طعنه و کنایهها هم روانه محسنی اژهای شد: «حجتالاسلام اژهای که در دو سال اخیر میزبان دانشجویان در ساختمان دستگاه قضا بوده، امسال احتمالا به دانشگاه محقق اردبیلی میرود. در صورت حضور حجتالاسلام اژهای در این دانشگاه، وی برای اولینبار در دوران ریاستش بر دستگاه قضا، برای گفتگو با دانشجویان، در یک دانشگاه حاضر میشود».
وبسایت حامی دولت و نزدیک به جبهه پایداری محمدباقر قالیباف را هم بینصیب از حملاتش نگذاشت و نوشت: «قالیباف امسال، همچون سال گذشته، یک دانشگاه نهچندان سیاسی را برای حضور انتخاب کرده است».
رجانیوز در ادامه افزوده «باوجود اینکه دانشگاههای خواجه نصیر و شریف از رییس مجلس برای حضور در برنامه ۱۶ آذر دعوت کرده بودند، قالیباف دانشگاه آزاد علوم تحقیقات را انتخاب کرده است». این وبسایت شهره به تندرویی، دلیل انتخاب علوم تحقیقات را هم از منظر خود نوشته است: «بنظر میرسد دلیل اصلی این انتخاب ناتوانی او در پاسخ دادن به انتقادات دانشجویان به عملکردش در مجلس است».
نکتهای که در این خبر به چشم میآید نحوه خطاب قرار دادن ابراهیم رئیسی و محسنی اژهای است. رجانیوز برای رئیسی از عنوان آیتالله استفاده کرده و برای محسنی اژهای از عنوان حجتالاسلام. این در حالیست که برای رئیسی در زمان دو انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰ از عنوان آیتالله استفاده میشد و بعد از پیروزی در انتخابات ۱۴۰۰ حامیانش او را آیتالله خطاب کردند. حالا رجانیوز برای برجسته کردن عنوان کاربردیاش برای رئیسی، پس از پاراگراف مربوط به «آیتالله رئیسی»، از عنوان «حجتالاسلام» برای محسنی اژهای استفاده کرده است؛ عنوانی پایینتر از «آیتالله» در مدارج علمی حوزوی و البته در اینجا شاید برای آینده.
نکته دیگر اینکه رجانیوز رفتن قالیباف به دانشگاه علوم تحقیقات را از بابت «ناتوانی او در پاسخ دادن به انتقادات دانشجویان به عملکردش در مجلس» مطرح کرده؛ اگر چه ضعف مجلس و مدیریت قالیباف بر مجلس یازدهم و بیاثر بودن اقدامات این مجلس بر زندگی یومیه مردم واضح است، اما این انتقاد از سوی جریانی که پس از گذشت دو سال از در دست داشتن، رکوردهای منفی اقتصادی را جابجا کرده، محلی از اعراب ندارد. به عبارت دیگر اگر مجلس در عملکردش ضعف داشته که حتما دارد، دولت به همان اندازه و حتی بیشتر در کوچک شدن سفرههای مردم نقش داشته و دارد.
اما این خبر رجانیوز باز هم با واکنش تند مدیرعامل خبرگزاری میزان روبرو شد. مدیرعامل خبرگزاری قوهی قضاییه در توییتر نوشت «رجانیوز که باشی گاف و کینه برای زدن قوه قضائیه همراهت و اختلاف افکنی بین قوا برنامه روتینت است. آقای اژهای از ابتدای تصدی پست ریاست دستگاه قضا حداقل ۷ بار با حضور در دانشگاههای مختلف با دانشجویان گفتگو کرده. استمرار دروغ پردازی آشکار در رسانه یکگعدهخاص علیه عدلیه نشانه چیست؟!».
گعده خاص که مدیرعامل میزان از آن صحبت میکند، احتمالا همان جمعی هستند که وبسایت رجا نیوز منتسب به آن میشود؛ وبسایت برادر داماد ابراهیم رئیسی. مقداد نیلی داماد رئیسی است و میثم نیلی صاحب امتیاز رجانیوز، برادر مقداد. داماد رئیسی آنطور که در برخی محافل سیاسی شنیده میشود نفوذ زیادی در دولت دارد؛ تا جایی که محمود احمدی بیغش عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس آبان ماه ۱۴۰۰ در نطق میان دستور خود به این موضوع اشاره کرد و خطاب به رئیسی گفت: «آنگونه که پیداست در دولت شما نیز پدیده مقدادیسم همان نقش غلطی را ایفاء میکند که آشناییسم در دولت روحانی ایفاء میکرد. مگر در کشور قحط الرجال علمی و سیاسی داریم که در نهاد ریاست جمهوری چهار نفر از اساتید برجسته دانشگاهی کشور دیده نمیشوند که حداقل در مناسبات رسمی چند خط بنویسند و به شما بدهند تا این همه شاهد گفتمان ضعیف و بحث برانگیز غیر علمی و غیر استنادی از شما نباشیم؟!».
سردبیر رجانیوز هم در واکنش به مدیرعامل میزان، نوشت «رجانیوز دلیلی برای اختلافافکنی ندارد و اگر داشته باشد هم، گفتن اینکه رئیس یک قوه تاکنون «در روز دانشجو» میهمان هیچ دانشگاهی نبودهاند بهانه خوبی برای این هدف نیست. شما هم نگاهی به لیست بازنشرکنندگان پشتهایتان علیه رجا بیندازید تا مشخص شود چه کسی در حال تکمیل کدام پازل است».
وبسایت رجانیوز هم در خبری به حملاتش علیه قوه قضاییه و اژهای ادامه داد و نوشت: «ساعتی قبل خبری در رجانیوز منتشر شد که در آن به نحوه حضور روسای سه قوه در دانشگاهها به مناسبت روز دانشجو اشاره شده بود. در این مطلب، با اشاره به اینکه حجتالاسلام اژهای احتمالا میهمان دانشگاه محقق اردبیلی خواهد بود، تصریح کرده بود که این اولین حضور رییس عدلیه در یک دانشگاه «در روز دانشجو» خواهد بود. مدیرعامل خبرگزاری قوه قضائیه در واکنش به این خبر، اعلام کرده که رییس دستگاه قضا تا کنون هفت بار در جمع دانشجویان حاضر شده که البته ارتباطی با خبر رجانیوز نداشته و پاسخی به سوال فرضی خود اوست».
رجانیوز در ادامه درباره واکتش قبلی مدیرعامل میزان نیز نوشت که «این دومین مطلب تخریبی کشتدار علیه رجانیوز در روزهای اخیر است. در روزهای قبل نیز وی با حمله به رجانیوز بابت درخواست رسیدگی به ادعاهای عجیب توماج صالحی، در اظهارنظری بیادبانه و غیرحرفهای، رجانیوز را به همآغوشی با او متهم کرده بود. موضعی که با استقبال جریانهای فاسد توییتری و حامیان دولت روحانی در رسانهها همراه شد».
مدیرعامل میزان هم در دفاع از رئیس قوه قضاییه نوشت که محسنی اژهای «در بین تمام مسئولان ادوار قوه قضاییه بیشترین تعداد حضور در بین دانشجویان را داشته است». همین جمله هم کنایه به رئیسی میتواند باشد؛ بالاخره او از ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ رئیس قوه قضاییه بوده است.
وبسایت تندروی رجانیوز این بار در وبسایت خود مطلبی علیه قوه قضاییه منتشر کرد؛ در این حمله، رفتار تیم رسانهای قوه قضاییه «کودکانه» خوانده شده و نوشته «در همین پرونده توماج صالحی، پس از انتشار خبری در کانال تلگرامی رجانیوز، مدیرعامل خبرگزاری میزان به ناگاه با انتشار یک توئیت، بهجای تبیین مسئله و رفع شبهه برای افکار عمومی به پایگاه خبری رجانیوز حمله میکند!».
رجانیوز در ادامه آورده که این خبر «به سرعت توسط چند شبکه خاص توییتری و کانالهای خاص تلگرامی در آن دمیده شد. نگاهی ساده به ریتوییتها و کانالهای بازتاب دهنده این موضعگیری، که در میان آنها از پروژهبگیرها تا حامیان دولت قبل حضور دارند، به خوبی گویای آن است که چنین مواضعی در کدام پازل رسانهای تعریف میشود.» وبسایت نزدیک به دولت ابراهیم رئیسی در پایان نوشته «باید مشخص شود چه کسانی و با چه اهدافی، با مشاورههای غلط سعی در مخدوش کردن تصویر رسانهای قوه قضاییه دارند!».
از سوی دیگر، چون وبسایت حامی دولت علاوه بر حملاتش به قوه قضاییه، مجلس و قالیباف را هم بینصیب نگذاشته بود، رییس اداره اخبار مجلس، نیز رجانیوز را بابت خبر مربوط به روز دانشجو، مورد شماتت قرار داد.
رییس اداره اخبار مجلس در واکنش طعنه و کنایههای رجانیوز به قالیباف، نوشت «اولاً چه کسی به رجانیوز ماموریت داده که مشخص کند کدام دانشگاه برای حضور مسئولان مناسب است یا نیست. این رسانه خاص به چه حق و هدفی بین دانشگاههای کشور تبعیض ایجاد میکند؟». امیرحسین یزدان پناه در ادامه افزوده «ثانیا آنچه این رسانه یک گروه خاص درباره دعوت از رئیس مجلس ادعا کرده دروغ است چرا که واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد که یکی از دانشگاههای بزرگ کشور است به همراه دانشگاه شهید بهشتی از مدتها قبل از آقای قالیباف برای روز دانشجو دعوت کرده بودند و دعوت واحد علوم و تحقیقات پذیرفته شد. اما پس از قطعی شدن این برنامه، برخی دیگر از دانشگاهها هم دعوت کردند. بنابراین آنچه رجانیوز ادعا کرده خلاف واقع است. ضمن آنکه آقای قالیباف فقط همین امسال حداقل در ۲ جلسه پرسش و پاسخ صریح دانشجویی حضور یافته است». رئیس اداره اخبار مجلس همچنین افزوده که «ظاهراً هدف اصلی رجانیوز اختلاف بین دولت و مجلس با اهداف انتخاباتی است؛ چرا که همگرایی این دو قوه به مذاق آنها خوش نمیآید.»اما با گذشت یکی دو روز از این ماجرا، زد و خورد رسانهای به عالیترین سطح دو قوه یعنی روسای جمهوری و قوه قضاییه کشیده است، البته با ادبیات به مراتب آرامتر و نرمتر.
پس از انتشار اطلاعات فساد در واردات چای وقتی انتقادات از دولت بالا گرفت، یکشنبه شب ابراهیم رئیسی در جلسه هیئت دولت، «فسادستیزی را یکی از مهمترین شاخصههای دولت مردمی» دانست و گفت: «دولت مردمی با عزمی که برای مقابله با هرگونه فساد دارد، در دوسال گذشته محور شناسایی، رسیدگی و برخورد با گلوگاههای فسادزا بوده است».
این بخش از سخنان رئیسی بود که کنایهای به قوه قضاییه محسوب میشود؛ او گفته «برخی از پروندههای فساد را به دستگاه قضایی ارجاع داده و حال انتظار عمومی از قوه قضائیه رسیدگی به این پروندههاست».
در همین حال فردای این سخنان رئیسی، محسنی اژهای در همایش مجلس و قوه قضاییه که به مناسبت هفته مجلس برگزار شد، گفت که «برخی تخلفات و جرایم در حوزه انتخابات و تبلیغات انتخاباتی در بستر فضای مجازی، بروز و ظهور مییابد لذا باید در راستای پیشگیری از وقوع این دست از تخلفات و جرایم، تدابیر لازم را اتخاذ کنیم؛ بدون تردید اینکه یک نامزد انتخاباتی به تبلیغ خود و تبیین برنامههای خود بپردازد، امری مثبت و مطلوب است، اما قطعا تبلیغ با تخریب متفاوت است و ما نیز در این حوزه، آنجا که لازم است از اختیارات قانونی خود برای مقابله با تخریبها در فضای مجازی بهره میگیریم».
رئیس قوه قضاییه در سخنانی تاکید کرد که «باید مواظب باشیم تا در دام فضاسازیها و بداخلاقیهایی که موجب سوءاستفاده دشمن میشود، نیفتیم؛ باید توجه داشت که آثار سوء برخی بداخلاقیها تا ایام پس از انتخابات نیز در جامعه رسوب میکند».
همین جلسه مشترک مجلس و قوه قضاییه، میتواند نشانهای از فاصله میان این دو قوه با دولت باشد. چرا که حامیان دولت به روسای هر دو قوه مقننه و قضاییه حمله کرده است. سخنان محمدباقر قالیباف در همین همایش مجلس و قوه هم میتواند جالب توجه باشد. اگر با پیشینه درگیری این روزهای دولتیها با مجلس و قوه قضاییه سخنان قالیباف خوانده شود، میتواند معنادار باشد. رئیس مجلس در سخنانش از «اشراف» و «شجاعت» رئیس قوه قضاییه تعریف کرده و گفته «ریاست محترم قوه قضاییه هم اشراف همهجانبه بر موضوع کاری خود دارند و هم شجاعت در تصمیمگیری؛ بهعنوان یک شهروند و بهعنوان یک نماینده از رئیس قوه قضاییه تقدیر و تشکر میکنم.» این سخنان در روزهایی که قوه قضاییه زیر ضرب حامیان دولت قرار دارد، میتواند به نوعی حمایت تمام قد و البته معنادار قالیباف از اژهای باشد.
این نخستین بار نیست که حامیان دولت مشغول عملیات روانی علیه قوه قضاییه میشوند؛ چندی پیش سخنان پدر «روحالله عجمیان» بسیجی که در جریان اتفاقات سال گذشته «شهید» شد، در آنتن زنده صدا و سیما، تبدیل به آتشتهیه حملات گسترده علیه قوه قضاییه شد. او در این سخنان مدعی شد: «یکی از ناراحتیها مسئولان قوه قضائیه و مسئولانی است که در پروندهها دخالت بیجا میکنند. الان سال شهید آرمان علیوردی رد شد اما مشخص نیست که قاتل پسر او کیست. ۸۰ نفر را گرفتهاند که تعداد آنها به ۸ نفر رسیده است». او مدعی شد: «اگر ولایتی سرش را بچرخاند این ۸ نفر هم آزاد میشوند؛ همچنین که قاتلان پسر من را آزاد کرد، میترسم قاتلان او را هم آزاد کند».
او مدعی شد: «ولایتی شریک دزد و رفیق قافله است. سیستم قضایی تلاش خود را برای بچه من کرد اما ولایتی به هم زد. الان معلوم نیست که آنها در زندان باشند. در چندین بار حضور در صداوسیما گفتهاند درباره ولایتی چیزی نگو و شما از او میترسید اما من ترسی ندارم همه میگویند که ولایتی این کار را کرده است».
همین سخنان کافی بود تا حامیان دولت که بخش زیادی از آنها را نزدیکان جبهه پایداری تشکیل میدادند، نوک پیکان حملات خود را به سمت قوه قضاییه بردند.
با وجود آنکه قوه قضاییه در چندین نوبت توضیحاتی پیرامون این موضوع ارائه کرد، اما رجانیوز، نزدیکان به جبهه پایدرای و در یک کلام حامیان دولت، یقه قوه قضاییه را از این بابت رها نکردند.
رجانیوز در یادداشتی به تندی به قوه قضاییه تاخت که چرا دو متهم در پرونده اتوبان کرج، اعدام نشدهاند! رجانیوز در یادداشتی نوشت: «با نگاهی به مواد قانونی، یک اقدام عجیب و پرسش برانگیز مشاهده میشود؛ حکم صادر شدۀ اولیه برای متهمان، اعدام بهدلیل افساد فیالارض بود، حال اینکه در حکم جدید به حبس ۱۰ یا ۱۵ سال و نفی بلد محکوم شدهاند. تنها جرایمی که در قانون برای آنها مجازات نفی بلد پیشبینی شده، سه جرم است: دو جرم جنسی و محاربه. پس عنوان اتهامی این سه متهم از افساد فیالارض به محاربه تغییر پیدا کردهاست. با نگاهی به مادۀ ۲۸۲ قانون مجازات اسلامی مشاهده میشود که چهار مجازات برای محاربه پیشبینی شده است که قاضی میتواند به انتخاب خود محکوم به محاربه را به یکی از آنها محکوم نماید. این چهار مجازات عبارتاند از: اعدام، صلب (به صلیب کشیدن)، قطع دست و پای چپ، نفی بلد».
جمله عجیب رجانیوز این بخش بود که نوشت «برفرض اینکه حکم اولیه اشتباه بوده، عنوان مجرمانۀ جدید که به تأیید دیوان عالی کشور هم رسیده، محاربه است. سؤال این است که زمانی که به فردی عنوان محاربه هم صدق میکند، چرا در تعیین مجازات، به خفیفترین آن محکوم شده است؟».
این وبسایت تندرو در ادامه این سوال را مطرح کرده که «در تاریخ قضایی جمهوری اسلامی ایران، تاکنون چند نفر از محکومین به محاربه اعدام شدهاند و چند نفر از آنها نفی بلد؟ مگر محسن شکاری که دست به ارتکاب قتل هیچ شخصی هم نزده بود بهدلیل محکومیت به محاربه برای او مجازات اعدام صادر و اجرا نشد؟…فرق بین این قاتلین چه بود که در دیگر پروندهها محکومین به محاربه اعدام میشوند و در این پرونده ناگهان اعدام به نفی بلد تغییر مییابد؟».
رسانه برادر داماد رئیسی در پایان چندین سوال را مطرح کرده و نوشته که باید به «چرایی محکومیت همۀ محاربین پرونده به مجازات نفی بلد و نه سایر مجازاتهای محاربه» پاسخ داده شود.
این روزها دعواهای سیاسی به صورت زیگزاگی در جریان است؛ اما مهمترین بخش این است که رجانیوز به عنوان یک حامی دولت، از هر روزنهای برای حمله به دو قوه دیگر به خصوص قوه قضاییه استفاده میکند؛ میتوان گفت رجانیوز بیشتر از ایرنا و روزنامه ایران، حامی دولت است ولی معذوریتهای سیاسی این دو رسانه رسمی دولت را ندارد و برای همین گزینه مناسبی برای حمله محسوب میشود: به عبارت دیگر این رفتارهای رجانیوز اینطور نشان میدهد که قرار است نقش مهاجم در حملات نیابتی به دو قوه دیگر را ایفا کند. با این وجود مشخص نیست که این حامی دولت که از گویا گعدهای با نفوذ هم هستند، این چنین در حال «زدن» قوه قضاییه است؛ البته وقتی این رفتارها و حملات در کنار نحوه خطاب کردن رئیسی به عنوان «آیتالله» و اژهای به عنوان «حجتالاسلام» و همچنین نشان دادن چهرهای محبوب از رئیسی میان مردم و دانشجویان، قرار گیرند، شاید بتوان افق نگاه حملهکنندگان نیابتی حامیان دولت به قوه قضاییه را حدس زد؛ افقی که قاعدتا باید فراتر از انتخابات مجلس و خبرگان و ریاستجمهوری باشد؛ بخصوص آنکه رئیس قوه قضاییه نیز داوطلب حضور در مجلس خبرگان رهبری نشده است و دور بعدی نیز بیرون از خبرگان رهبری قرار دارد.
ویدیو:
سرنوشت دختر علوم تحقیقات
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟